روکش دندان یکی از روش های مناسب برای دندان های عصب کشی شده می باشد . اما سوالی که ممکن است ایجاد شود چگونگی انجام مراحل روکش دندان می باشد؟
روکش کردن دندان معمولاً طی دو جلسه انجام میشود. در جلسه اول دندان آماده سازی میشود، از دندان آماده شده قالبی گرفته میشود و سپس روکش موقتی بر روی دندان نصب می‌گردد. مدت زمان لازم برای انجام این کارها 30 دقیقه تا یک ساعت تخمین زده میشود. در فاصله زمانی بین دو جلسه، در لابراتوار دندانپزشکی روکش ساخته میشود. معمولاً برای این کار دو هفته زمان لازم است.
هنگامی که بیمار برای جلسه دوم مراجعه می‌کند، دندانپزشک روکش نهایی راه بر روی دندان متصل می‌کند. معمولاً این کار حدود 20 دقیقه طول میکشد.
و همچنین گاهی اوقات نیز می‌توان روکش دندان را با تجهیزات خاصی ظرف یک جلسه آماده و نصب کرد.
مراحل متصل کردن روکش دندان
جلسه اول
- تزریق بی حسی : پیش از هر کاری دندانپزشک دندان و لثه اطراف آن را با مواد بی حسی کننده، بی‌حس می‌کند. در مواردی که دندان تحت عصب کشی قرار گرفته است، نیازی به بی‌حس کردن آن نیست. با این حال ممکن است دندانپزشک لثه اطراف دندانها بی حس کند.
- تراش و آماده سازی دندان : تمامی روکش‌های دندان مقدار مشخصی ضخامت دارند. بنابراین دندان باید به اندازه ضخامت روکش، تراشیده شود تا فضای کافی برای نصب روکش فراهم گردد. در برخی انواع روکشها برای افزایش استحکام و مقاومت، ضخامت پوسته افزایش پیدا می‌کند. در بیشتر انواع روکش حداقل ضخامت لازم دو میلی متر است. تراشیدن دندان باید در تمام سطوح دندان انجام شود. در تحقیقاتی که در سال 2002 منتشر شد، در صد تاج دندان (بخشی از بنا که بالای لثه قرار دارد) که در فرآیند روکش کردن تراشیده میشود مشخص شد. این مقدار برای دندانهای جلویی بین 63 تا 73% و برای دندانهای عقبی بین 67 تا 75% است. این مقادیر مربوط به روکش‌های تمام سرامیک و سرامیک با اسکلت فلزی می‌باشد. اما در روکش‌های تمام فلزی مانند روکش طلا نیاز کمتری به تراشیدن دندان وجود دارد.
در صورتی که دندانی که روکش میشود دچار پوسیدگی باشد، دندانپزشک باید بخش‌های پوسیده را نیز تراشیده و بردارد. همچنین تمام بخش‌های پرشدگی دندان یا بخش‌هایی از دندان که نامناسب است باید تخلیه شود. به همین علت گاهی اوقات ممکن است بخش زیادی از دندان برای روکش کردن تراشیده شود.
هنگام تراشیدن دندان علاوه بر این که به طور کلی دندان کوچک‌تر میشود، باید به شکل مشخصی نیز در بیاید تا روکش بر آن منطبق باشد.
شکل دندان در افزایش ثبات روکش اهمیت دارد. روکش تنها به کمک چسب دندانپزشکی در جای خود محکم نمی‌شود بلکه شکل دندان نیز نقش مهمی در ثبات و نگهداشتن روکش در جای خود دارد.
گاهی اوقات بخش زیادی از دندان شکسته و یا در عمل برداشتن پوسیدگی، تراشیده شده است. در چنین شرایطی ابتدا دندان با مواد پرکننده باید بازسازی شود تا بلندتر شده و بتوان روکش را به خوبی به آن متصل کرد.
- قالب گیری از دهان: پس از اینکه آماده سازی دندان تمام شد، دندانپزشک با قالب گیری نسخه ای از دندانها و لثه اطراف آن تهیه می‌کند. قالب گیری دو روش مختلف دارد.
- قالب گیری سنتی و مرسوم : دندانپزشک با استفاده از خمیر مخصوصی که به آن مواد قالب‌گیری گفته میشود، قالبی از دندانها تهیه می‌کند. برای این کار ابتدا دندانها شسته و کاملاً خشک می‌شوند. سپس رترکشن یا نخ زیر لثه ای با قطر کوچک دور دندان قرار میگیرد تا بافتها و ساختارهای دیگر را کنار نگه دارد. معمولاً پس از برداشتن نخ زیر لثه ای، مدتی طول میکشد تا بافت لثه به عقب باز گردد. در این مدت مواد قالب گیری اطراف دندان به اندازه کافی شکل گرفته اند. مقدار کمی مواد قالب گیری روان اطراف دندان مالیده میشود. یک تری با پوتی قالب گیری (مواد بطونه مانند) با غلظت زیاد پر میشود و بر روی دندانها قرار گرفته و همانجا چند دقیقه می ماند. مواد قالب گیری به صورت یک واحد پیوسته به هم در می آیند. هنگامی که قالب از دندانها برداشته میشود، حاوی نسخه ای از دندان آماده شده و دندانهای مجاور آن است. قالب دندانهای فک مقابل نیز باید گرفته شود.
قالب دهان چگونه استفاده می شود؟
قالب تهیه شده به لابراتوار دندانپزشکی ارسال میشود تا در آنجا برای ساخت یک نمونه پلاستر از آن استفاده شود. از این نمونه برای ساخت روکش دندان استفاده میشود.
از آنجایی که قالب پلاستر نمای دقیقی از دندانها و لثه در اختیار دندانپزشک قرار می‌دهد، در صورتی که روکش ساخته شده کاملاً بر آن منطبق باشد حتماً با همین دقت بر دندان نیز منطبق است. با این حال در بیشتر موارد اندکی تنظیم مجدد نیز لازم است.
- قالب گیری اپتیکال : برخی از دندانپزشکان تجهیزاتی برای تهیه قالب اپتیکال دارند. در این فرآیند از دوربین کوچک دستی شبیه به عصا استفاده میشود (دوربین داخل دهانی) و تصویر به دست آمده با کمک نرم افزار به صورت دیجیتالی آنالیز شده و بر اساس آن ترمیم ساخته میشود.
قالب دیجیتالی به دو روش ممکن است ساخته شود: ممکن است با فرمت الکترونیکی به لابراتوار دندانپزشکی فرستاده شود. سپس در لابراتوار بر اساس آن روکش ساخته شده و به مطب دندانپزشک فرستاده میشود. همچنین برخی دندانپزشک ها خودشان دستگاه تراش دندانپزشکی دارند و می‌توانند در مطب ترمیم را آماده نمایند. در این صورت تنها یک جلسه برای کل فرایند درمان کافی است.
- اتصال روکش موقتی: در مواردی که ترمیم در لابراتوار ساخته میشود، باید دو هفته صبر کنید. در این مدت احتمالاً از روکش موقتی برایتان استفاده میشود.
به دلیل محافظت از دندان، جلوگیری از جابجایی و انحراف دندان توصیه می شود که از روکش موقتی استفاده کنید.
معمولاً روکش موقتی از پلاستیک یا فلز ساخته میشود. روکش موقتی با استفاده از چسب موقتی به دندان چسبانده میشود. بنابراین در جلسه بعدی که قرار است روکش اصلی چسبانده شود، این ترمیم به راحتی برداشت میشود.
- انتخاب رنگ روکش: اگر روکش نهایی سطح پورسلین یا چینی داشته باشد، دندانپزشک باید برای آن رنگی کاملاً مشابه رنگ دندانهای طبیعی خودتان انتخاب کند. برای این منظور دندانپزشک مجموعه پوسته های کوچک شبیه به دندان در رنگهای مختلف از جنس پورسلین دارد که بر اساس رنگ کد گذاری شده اند. به این مجموعه راهنمای رنگ ترمیم دندان گفته میشود . هر نمونه بر روی دندان قرار میگیرد تا رنگ آن با رنگ دندانهای مجاور مقایسه شده و بهترین رنگ انتخاب شود.
جلسه دوم : اتصال روکش به دندان
- برداشتن روکش موقتی: پس از اینکه روکش در لابراتوار دندانپزشکی ساخته و به مطب ارسال شد، آماده نصب در دهان میشود. برای اتصال روکش اصلی باید ابتدا روکش موقتی برداشته شود. برای این کار دندان بی حس میشود ( همیشه نیازی به این کار نیست چرا که این کار بدون درد است). پس از برداشتن روکش موقتی، بقایای چسب باقی مانده بر روی دندان تمیز میشود.
- تطابق و تنظیم نهایی رنگ و شکل روکش : پیش از این که دندانپزشک روکش نهایی را به روی دندان بچسباند، ابتدا باید مطمئن شود رنگ و شکل آن کاملاً مناسب است. برای این کار دندانپزشک روکش را موقتاً در جای خود قرار می‌دهد و آن را ارزیابی می‌کند. در صورت نیاز به تنظیم این کار انجام شده و مجدداً این مسئله تکرار میشود. گاهی ممکن است چندین مرتبه روکش بر روی دندان قرار بگیرد و دوباره برداشته و تنظیم شود. سپس رنگ آن بررسی میشود. بخصوص در صورتی که روکش برای دندانهای جلویی استفاده میشود، در این مرحله دقت زیادی باید صورت بگیرد. در این مرحله هر گونه سؤال و یا نگرانی دارید حتماً آن را با دندانپزشک در میان بگذارید. چرا که پس از چسباندن روکش دیگر هیچ تغییری نمی‌توان ایجاد کرد.
- چسباندن روکش : پس از تأیید تمام جنبه های روکش نهایی، نوبت به چسباندن آن می‌رسد. ابتدا مقداری چسب سطوح داخلی روکش مالیده و سپس روکش بر روی دندان سوار میشود. پس از چند لحظه دندانپزشک با استفاده از ابزار دندانپزشکی هرگونه چسب اضافی بیرون زده از زیر روکش را پاک می‌کند.
- دستورالعمل مراقبت از روکش دندان : دندانپزشک به شما دستوراتی برای مراقبت از روکش می‌دهد. مثلاً در مورد برخی انواع چسب‌ها لازم است چند روز اول غذاهای سفت یا چسبناک نخورید تا چسب کاملاً سفت شود. بخصوص در مواردی که برای شما از بی حسی استفاده شده است، باید بیشتر مراقب باشید تا زمانی که حس کامل لثه باز گردد. چرا که ممکن است تصادفاً لب و یا گونه خود را محکم گاز بگیرید. پس از برطرف شدن بی حسی، تا چند روز با ملایمت فشار کمی به دندانهای خود وارد کنید و بایت روکش را تست کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست است. اگر مشکلی در سطح روکش وجود داشت حتماً به اطلاع دندانپزشک برسانید تا مشکل را اصلاح نماید.
